Como temos visto nas entradas anteriores desta serie, trala liberación dos tres traballadores detidos, prodúcese a volta ao traballo tralo paro xeral en solidariedade cos traballadores metalúrxicos coruñeses, contra o aforamento por peso do peixe e en solidariedade cos folguistas de Reus.
De todos os xeitos, o conflicto dos metalúrxicos aínda seguirá uns meses máis, como podemos comprobar na seguinte nota publicada no xornal compostelán El Correo de Galicia no seu exemplar do 14 de abril de 1903:
Ao longo do precorrido por eses días de febreiro de 1903, temos visto tamén a fonda pegada que os sucesos da folga de maio de 1901 tiña deixado no movemento obreiro coruñés e na cidade toda. Malia todo, a mobilización dos traballadores e traballadoras non se detivo e no mesmo 1903, unha folga de traineros remata con forte represión, como veremos noutra futura entrada deste espazo.
Pero hai un aspecto especialmente salientable do paro xeral de 1903: o protagonismo das mulleres na primeira liña da loita obreira. A loita das pescadeiras ou pescantinas contra o cambio do sistema de aforamento do peixe imposto pola empresa de consumo non só é a espoleta para o éxito do paro xeral do 12 de febreiro de 1903, tamén representa a incorporación das mulleres traballadoras á actividade das organizacións obreiras, nomeadamente á Federación Local Obreira da Coruña; máis aínda quedaba (cecáis, queda) moito camiño por andar. Non será ata 1918 cando atopamos a creación da Sociedade Obreira “El Provenir Femenino”, con domicilio social en Linares Rivas, 42:
Como temos visto, en febreiro de 1903, máis de 400 mulleres asinan o escrito dirixido ao Concello contra o aforamento por peso do peixe nas básculas instaladas nos peiraos. Delas só coñecemos un feixe de nomes por non saberen ler e escribir moitas delas.
Por iso, na figura de Mª Manuela Vázquez Mejuto deberamos ver representadas todas esas mulleres traballadoras que, nos primeiros pasos do século pasado, foron quen de loitar polos seus dereitos, paralizando a actividade portuaria e a venta do peixe durante catro días, participando nas xuntanzas e mitíns celebrados no decurso do Paro Xeral e tomando conciencia da importancia da súa participación na loita por un mundo máis libre e xusto.
Mostra deste feito é o chamamento á loita que nese mesmo ano fai específica referencia ás mulleres traballadoras, e que atopamos publicado no xornal pontevedrés La Correspondencia Gallega, no seu exemplar de 1 agosto 1903:
A mobilización deses días de febreiro nos peiraos coruñeses foron un punto de inflexión. Así, os artigos de Xosé Alfeiran, “La furia de las pescadoras” e “La victoria de las pescadoras”, publicados no xornal La Voz de Galicia os días 29 de maio e 5 de xuño de 2017, destacan a importancia destes feitos, que ao longo de varias entradas temos relatado da man das novas de prensa, fundamentalmente dos xornais coruñeses La Voz de Galicia e El Noroeste.
Ao longo destas entradas témonos achegado a esta muller, María Manuela Vázque Mejuto “La Morenita” e á loita que xunto ás suas compañeiras e ao resto da clase obreira coruñesa conseguiu paralizar a actividade nos peiraos dun porto tan importante como o coruñés.
A súa primeira intervención pública ten lugar na xuntanza previa ao paro xeral do día 12 de febreiro de 1903, celebrada no Centro de Estudos Sociais “Germinal” da Coruña:
O mesmo día do Paro Xeral, no gran mitin celebrado na Praza de Touros da Coruña, tamén interven Mª Manuela Vázquez Mejuto, ante un auditorio dunhas 7000 persoas:
Logo de ter conquerido a retirada das básculas dos peiraos e o cambio do sistema de aforamento do peixe, aínda podemos seguir as pegadas de “La Morenita” na xuntanza celebrada o 14 de febreiro de 2023 no mesmo Centro “Germinal”:
Acadado pois o obxectivo de mudar o sistema de aforamento do peixe no porto e acabar coas básculas instaladas pola empresa arrendataria do imposto de consumos, “La Morenita” adquiriu unha sona importante entre a clase traballadora coruñesa e aínda atopamos algunha outra referencia a Mª Manuela na prensa da época.
Así, o xornal ferrolano El Correo Gallego publica no seu exemplar de 17 de febreiro de 1903 a seguinte nova:
El Correo Gallego, 17 de febreiro de 1903
Mais tamén na prensa de fora da Galiza podemos atopar referencia á participación de María Manuela na mobilización obreira na cidade naquelas datas.
Así, no xornal madrileño La Correspondencia de España do día 13 de febreiro de 1903, atopamos a seguinte crónica da súa intervención no mitin na Praza de Touros:
Dionisio Pereira, no artigo “As traballadoras do porto pesqueiro da Coruña: unha ollada republicana”, publicado en Nova Ardentía, Revista Galega de Cultura Marítima e Fluvial – Nº 10, en xuño de 2018, sinala a Mª Manuela Vázquez Mejuto, “La Morenita”, como a primeira muller en participar como oradora nun mitin.
Nese mesmo artigo do historiador Dionisio Pereira atopamos a imaxe de Mª Manuela, tirada do xornal madrileño ABC do día 26 de febreiro de 1903, xunto a outros militantes obreiros da cidade:
MEMORIA LIBERTARIA NA GALIZA 
Deixar un comentario