Folga Xeral Revolucionaria de decembro de 1933 na Galiza: A Coruña

A finais do ano 1933, no marco dunha crecente decepción fronte á II República entre a clase traballadora, logo da insurrección do Alt Llobregat (xaneiro de 1932) e os sucesos de Casas Viejas (maio de 1933), a Confederación Nacional do Traballo celebra un Pleno en Madrid, entre o 30 de outubro e o 3 de novembro de 1933, onde se tiña acordado enfrontar a insurrección, de camiño á Revolución Social, no caso de triunfo electoral das forzas máis conservadoras. Mentres era desenvolvida unha importante campaña aprol da abstención («Frente a las urnas, Revolución Social») impulsada pola Federación Anarquista Ibérica (FAI). Segundo o acordado, se unha confederación rexional iniciaba a insurrección, o resto das confederacións secundarían o movemento insurreccional. Nun novo Pleno celebrado o 26 de noviembre de 1933 en Madrid, foi constituído un Comité Revolucionario que integraron, entre outros, Buenaventura Durruti, Cipriano Mera, García Chacón, e Isaac Puente.

Na Galiza, a inicios do ano 1933, coa dimisión de José Villaverde como secretario xeral da Confederación Rexional Galaica, compañeiros contrarios á liña máis moderada que viña levando a CRG e máis próximos á FAI, como o coruñés José Moreno Torres, ocupan naquel tempo os cargos orgánicos da Confederación.

A Folga xeral revolucionaria iniada o 8 de decembro en Aragón, chega tamén á Galiza e recollemos a través da prensa burguesa o acontecido en diferentes vilas e cidades galegas:


Na cidade da Coruña, o xornal conservador El Ideal Gallego, recolle os sucesos revolucionarios do seguinte xeito:


Por mor da folga xeral, El Ideal Gallego, como o resto dos xornais coruñeses non saen do prelo ata o 17 de decembro de 1933, cun relatorio do sucedido naquelas datas, pero formulando a seguinte advertencia:




Pola súa banda, o outro xornal coruñés La Voz de Galicia, presenta tamén o día 17 de decembro de 1933, cando volve a ser publicado trala folga do seu propio persoal, o seguinte relatorio dos feitos na cidade, do que temos extraído, como no caso de El Ideal Gallego, as novas relativas aos pobos e vilas veciños, obxecto dunha entrada de seu:




Tamén o resto de xornais galegos se fan eco dos sucesos revolucionarios na Coruña, polo de influencia anarcosindicalista na Galiza.

Así, o xornal ferrolano El Correo Gallego, leva o propio día 10 de decembro de 1933, o seguinte contido á súa portada, dedicada integramente ao momento insurrecional anarquista:




A diferencia doutros xornais galegos que por mor da folga non puideron tirar exemplares do prelo durante as xornadas da insurrección, o xornal vigués El Pueblo Gallego sí seguiu a ser publicado, e das súas páxinas tiramos a seguinte información dos feitos na Coruña:

(—)


Ante a falta de novas sobre a insurrección en Ourense, o xornal La Región, no exemplar do 12 de decembro de 1933, publica informacións sobre o acontecido na Coruña e Ferrol:


Os episodios revolucionarios na cidade da Coruña durante os primeiros días de decembro de 1933 son tamén recollidos polo xornal agrarista de Ourense, La Zarpa:



Referencias:

“La CNT contra la república: la insurrección revolucionaria de diciembre de 1933”. Roberto Villa García. Revista Historia y Política, nº25, Madrid, enero-junio (2011)

“La FAI en Galicia”. Eliseo Fernández. Germinal: revista de estudios libertarios, nº3, abril (2007)

“El insurreccionalismo anarquista durante la II República”. Ángel Herrerín López. Bulletin d’Histoire Contemporaine de l’Espagne, nº51  (2017)


Prensa histórica:

  • El Ideal Gallego (A Coruña): 8, 17, 19 e 21 de decembro de 1933
  • La Voz de Galicia (A Coruña): 17, 19, 20 e 21 de decembro de 1933
  • El Correo Gallego (Ferrol): 10, 13 e 15 de decembro de 1933
  • El Pueblo Gallego (Vigo): 10, 12, 13, 14 e 15 de decembro de 1933
  • La Región (Ourense): 12 de decembro de 1933
  • La Zarpa (Ourense): 15 de decembro de 1933




Deixar un comentario

qué é isto?

Un espazo para ir recollendo información para a recuperación, conservación e difusión da memoria libertaria e a historia do movemento obreiro na Galiza.

Newsletter

A Folga de 1901 na Coruña, na prensa

Boletín “A Folga de 1901: os sucesos dos días 30 e 31 de maio de 1901 na Coruña”

A Folga de 1901, no Diario de Sesións do Congreso dos Deputados

Solidaridad Obrera de Galicia – 1911

Conflitos obreiros e Folga Xeral de 1903 na Coruña: a figura de Mª Manuela Vázquez Mejuto “La Morenita”

Folga Xeral revolucionaria de 1933 na Galiza

A Folga de 1901, no “Suplemento a la Revista Blanca”